NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ كَثِيرٍ
قَالَ أَخْبَرَنَا
سُفْيَانُ
عَنْ رَجُلٍ
قَدْ سَمَّاهُ
غَيْرِ ابْنِ
كَثِيرٍ عَنْ
سُفْيَانَ
عَنْ عُبَيْدٍ
الصِّيدِ
عَنْ
الْحَسَنِ
فِي قَوْلِ
اللَّهِ
عَزَّ
وَجَلَّ
وَحِيلَ
بَيْنَهُمْ
وَبَيْنَ مَا
يَشْتَهُونَ
قَالَ بَيْنَهُمْ
وَبَيْنَ
الْإِيمَانِ
Ubeyd es-Sayd'dan;
demiştir ki: Hasan (el Basrî hazretleri) Yüce Allah'ın: "Ve kendileriyle
arzu ettikleri şey arasına perde çekılmistir"[Sebe' 54] ayeti hakkında şu
açıklamayı yapmıştır:
"(Yâni) onlarla
iman arasına perde çekilmiştir."
İzah:
Bu hâdis-i şerif,
kaderi inkâr eden Mutezilenin aleyhine
ve kadere imanı İslâm inanç sisteminin
bir rüknü sayan ehl-i sünnetin lehine bir delildir.
Bir önceki hadis-i
şerifin şerhinde açıkladığımız gibi Hasan-ı Basrî hazretlerinin bu sözünden
Cebriye'nin anladığı manada bir kader inancı çıkarmak da asla doğru olmaz.
Çünkü bu cümlede o manaya gelen bir ifade yoktur.
Metinde geçen âyet-i
kerimede anlatılmak istenen, öldükten sonra dirilme ile başlayan âhiret
alemindeki kâfirlerin durumudur. Söz konusu ayet-i kerime kendinden önceki
ayetlerle birlikte okununca bu durum kolayca anlaşılır: Mevzumuzu teşkil eden
bu âyet-i kerime ile kendisinden önceki âyetlerin meali şöyledir: "-Ey
Muhammed -telaşa düştükleri zaman (onları) bir görsen: Hiç kaçamak yoktur. Ona
yakın yerden yakalanmışlardır. Ona inandık demektedirler, ama uzak yerden (tâ
dünyadan imanı almak) nasıl mümkün olur? Halbuki daha önce onu inkâr
etmişlerdi. Uzak yerden görünmeyene taş atıyorlardı. Artık kendileriyle arzu
ettikleri şey arasına perde çekilmiştir. Tıpkı bundan önce benzerlerine
yapıldığı gibi. Çünkü onları endişeye düşüren bir kuşku idi."[Sebe' 52-54]